Chúng ta sẽ tiếp tục chuyên mục hỏi đáp tư vấn với một câu hỏi từ bạn đọc. Chúng tôi đã chuyển câu hỏi này tới giáo sư Nguyễn Hoàng Nghị, một chuyên gia về Ozone, và đã nhận được phản hồi từ giáo sư. Xin được gửi tới bạn đọc câu trả lời chính xác nhất.
Câu hỏi: “Hôm vừa rồi, tôi đến nhà một người bạn và có giới thiệu về máy ozone khử trùng nước, giúp nguồn nước sạch hơn. Tuy nhiên, khi sục khí ozone vào nước tại nhà người bạn, nước từ trong chuyển thành đục? Tôi không hiểu chuyện gì đã xảy ra. Ở nhà tôi, khi sục nước thì không gặp hiện tượng này. Mong nhận được lời giải thích từ quý công ty!” – Quỳnh (Nghệ An)
Trả lời:
Trước hết, xin cảm ơn bạn đã gửi thắc mắc đến cho chúng tôi. Tôi xin trả lời câu hỏi của bạn như sau:
Trong một số trường hợp, ozone có thể làm cho nước trở nên đục, và đây cũng là một ưu điểm đáng chú ý của ozone.
Đầu tiên, chúng ta cần hiểu khi nào nước trở nên đục. Ví dụ, nước biển mặn nhưng trong suốt, trong khi nước biển gần cửa sông lại đục. Điều này cho thấy muối không làm cho nước đục. Thay vào đó, các hạt vật chất nhỏ, không tan trong nước và lơ lửng trong nước (như phù sa, huyền phù) từ cửa sông chảy ra biển làm cho nước biển đục.
Nước thường chứa nhiều chất hòa tan, gọi là các ion hòa tan, có kích thước nhỏ như các phân tử nước. Các ion này không làm nước đục. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với oxy hoặc ozone, các ion này có thể kết hợp với nhau tạo thành các cụm phân tử lớn, có kích thước gấp hàng triệu lần các ion ban đầu. Những hạt này lơ lửng trong nước, làm cho nước đục và dần lắng xuống đáy theo thời gian, khiến nước trở nên trong lại. Do đó, oxy hay ozone giúp loại bỏ các chất hòa tan trong nước. Đây là lý do khi sục ozone vào nước, bạn sẽ thấy hiện tượng nước đục.
Một ví dụ cụ thể là quá trình khử sắt trong nước. Trong nước, ion sắt (Fe(II)) tạo ra các hydroxyt sắt Fe(OH)2 hòa tan, không làm nước đục. Khi sục không khí hoặc ozone vào nước, phản ứng xảy ra như sau:
Fe(OH)2+O2(hoặc O3)→Fe(OH)3↓
Fe(OH)3 là kết tủa. Các phân tử Fe(OH)3 kết tụ với nhau tạo thành các hạt lơ lửng trong nước, làm đục nước. Cuối cùng, các hạt kết tủa này lắng xuống đáy, làm nước trong hơn. Nước bây giờ sạch hơn vì không còn chứa ion sắt như trước.
Ozone có khả năng phát hiện và làm kết tủa các ion sắt, khiến chúng lắng xuống đáy hoặc lọc ra ngoài. Tương tự, asen, một nguyên tố rất độc gây ung thư và cần loại bỏ, cũng có thể được xử lý qua quá trình này. Asen có nhiều trạng thái oxy hóa, trong đó As(III) hoà tan và khó lọc, trong khi As(V) kết tủa được. Quá trình oxy hóa giúp chuyển As(III) thành As(V), tạo điều kiện cho việc loại bỏ asen ra khỏi nước.
Hy vọng câu trả lời này đã giải thích rõ ràng hiện tượng bạn gặp phải và cung cấp thêm thông tin hữu ích về công dụng của ozone trong xử lý nước.