Lao động sáng tạo là một hình thức khen thưởng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trao tặng hàng năm cho các cá nhân là công nhân, viên chức, người lao động có thành tích xuất sắc trong hoạt động khoa học công nghệ và công đoàn, có sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản xuất, sáng chế,… làm lợi cho sản xuất.
Giải thưởng Lao động sáng tạo được xét tặng hàng năm cho cá nhân là công nhân, viên chức, người lao động. Phần thưởng gồm có: Bằng lao động sáng tạo (hoặc Bằng khen), Huy hiệu lao động sáng tạo và tiền thưởng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Huy hiệu Lao động sáng tạo có cuống hình chữ nhật, nền màu đỏ, viền vàng; treo bên dưới là huy hiệu màu vàng nhạt có hình dạng giống hai hình lục giác xếp chồng lệch nhau, mang dòng chữ “Lao động sáng tạo”, có hình hai bông lúa ôm quyển vở mở, chiếc búa là biểu tượng khoa học kỹ thuật.
Cá nhân được tặng thưởng Lao động sáng tạo là người thực hiện tốt nhiệm vụ của đoàn viên công đoàn và đạt một trong các tiêu chuẩn:
- Có đề tài khoa học cấp cơ sở, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản xuất và sáng chế (gọi tắt là giải pháp) được ứng dụng vào thực tế sản xuất mang lại giá trị làm lợi từ 80 triệu đồng/giải pháp trở lên hoặc trong 3 năm liên tục có giải pháp, sáng kiến với tổng giá trị làm lợi từ 120 triệu đồng trở lên. Riêng đối với đoàn viên là cán bộ, công chức, viên chức, lao động có trình độ chuyên môn từ Đại học trở lên, không giữ chức vụ lãnh đạo quản lý, có từ 1 giải pháp trở lên được áp dụng vào sản xuất mang lại giá trị làm lợi từ 150 triệu đồng trở lên. Đối với đoàn viên là cán bộ lãnh đạo quản lý có từ 1 giải pháp trở lên với tổng giá trị làm lợi từ 200 triệu đồng trở lên hoặc có giải pháp cải tiến quản lý về tổ chức sản xuất áp dụng vào thực tế mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội cao được cấp tỉnh, bộ, ngành Trung ương công nhận.
- Có đề tài khoa học hoặc sáng kiến cấp tỉnh, bộ, ngành trung ương hoặc cấp Nhà nước nghiệm thu đánh giá xuất sắc và được ứng dụng vào thực tế mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội cao.
- Có giải pháp công nghệ đạt giải nhất, nhì, ba (hoặc tương đương) trong các cuộc thi từ cấp tỉnh, thành, bộ, ngành trung ương trở lên.